Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (ICDO)

De Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (ICDO) is een van de vier federale actoren waaraan de wet van 5 mei 1997 de taak toevertrouwt het federale duurzame ontwikkelingsbeleid te coördineren.

De ICDO brengt vertegenwoordigers samen van de federale overheidsdiensten, maar ook van de gemeenschaps- en gewestregeringen.

De ICDO is dan ook het interdepartementaal orgaan waarbinnen:

  • de transversale aanpak wordt ontwikkeld die de samenwerking tussen federale overheidsdiensten en met andere organisaties aanmoedigt;
  • bijkomende acties worden voorgesteld naast de acties die worden gevoerd in het kader van hun eigen taken.

Het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (FIDO) neemt het voorzitterschap en het secretariaat van de ICDO op zich.
De hoofdopdracht van de ICDO bestaat erin de opvolging van de acties van de federale overheidsdiensten op het gebied van duurzame ontwikkeling voor te bereiden en te coördineren

De commissie heeft conform de wet van 5 mei 1997 eveneens de opdracht:

  • om sporen en mogelijkheden aan het FIDO en thema's aan het Federaal Planbureau voor te stellen in het kader van hun takenpakket, vastgelegd in de wet van 5 mei 1997, en toe te zien op hun goede afwikkeling;
  • om het verslag van de leden te coördineren, dat ze moeten opstellen 18 maanden voor het einde van het lopende Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling (FPDO);
  • om het voorontwerp van FPDO en het ontwerp van FPDO voor te bereiden;
  • om een voorstel te formuleren aangaande de modaliteiten van de volksraadpleging over het voorontwerp van FPDO.

Leden van de ICDO

De ICDO is samengesteld uit vertegenwoordigers van alle federale overheidsdiensten en van het Ministerie van Defensie. De gewesten en gemeenschappen worden eveneens uitgenodigd om een lid aan te duiden. Het Federaal Planbureau, het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen en het College van Sociale Zekerheidsinstellingen worden er vertegenwoordigd door een waarnemer. Het FIDO neemt het voorzitterschap en het secretariaat van de ICDO waar.

Klik hier om de volledige ledenlijst van de ICDO te raadplegen.

ICDO-werkgroepen

Gelet op de taken ter voorbereiding en de opvolging van het federale beleid voor duurzame ontwikkeling vertrouwt de ICDO specifieke mandaten toe aan werkgroepen om relevante deskundigen te verenigen. 

De ICDO-werkgroepen zijn opgericht op basis van acties die in de federale plannen voor duurzame ontwikkeling of van specifieke politieke opdrachten werden vastgelegd. 

In de loop van de tijd werden specifieke werkgroepen opgericht om bepaalde thema’s, zoals aids of ongelijkheden op gezondheidsgebied, voor te bereiden en op te volgen. Ze werden ontbonden nadat hun opdracht was voltooid. Andere werkgroepen die belast zijn met duurzame mobiliteit, het EMAS-milieubeheersysteem, duurzame evenementen of duurzame voeding, werden uiteindelijk verenigd in de werkgroep ‘Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen in de strategie van de federale organisaties’. Als u echter meer wilt weten over de activiteiten van deze voormalige werkgroepen, kan u ze vinden in de ICDO-activiteitenverslagen. 

De werkgroepen ‘Duurzame overheidsopdrachten’ en ‘Maatschappelijke verantwoordelijkheid’ werden opgericht in het verlengde van de eerste twee Federale Plannen voor Duurzame Ontwikkeling. Hoewel deze plannen ondertussen zijn afgesloten, hebben de twee werkgroepen nog steeds een mandaat en zetten ze hun opdracht voort, gezien de omvangrijke en evoluerende aard van het onderwerp en de vele actiehefbomen.

De werkgroep ‘Internationaal beleid duurzame ontwikkeling’ beschikt niet over een permanent mandaat, maar ze wordt opnieuw geactiveerd wanneer internationale gebeurtenissen dit vereisen. Het secretariaat licht de ICDO-leden echter voortdurend in over de Europese en internationale ontwikkelingen op het gebied van DO.

Ontdek de ICDO-Werkgroepen:

De werkgroep ‘Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in de Strategie van Federale Organisaties’ wil duurzame ontwikkeling integreren in het DNA van federale administraties.

De ICDO heeft dus beslist om een werkgroep op te richten die zich toespitst op de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in de strategieën van de federale organisaties. De ICDO heeft het mandaat ervan goedgekeurd tijdens de plenaire vergadering van 24 september 2015.

Opdrachten

  • De werkzaamheden met betrekking tot de methodologie voor de uitwerking van het DO-actieplan en de actualisering van de ad-hochandleiding opvolgen;
  • Een beheersysteem of een actieplan gebaseerd op de ISO26000-richtlijnen invoeren;
  • De werkzaamheden met betrekking tot de uitwerking van de Duurzaamheidsverslagen (GRI) opvolgen;
  • De proefprojecten met betrekking tot het invoeren van een methodologie voor het tot stand brengen van een dialoog met de stakeholders opvolgen;
  • De werkzaamheden met betrekking tot de ontwikkeling van een monitoringtool voor de DO-verplichtingen opvolgen.

Krachtlijnen

  •  Een handleiding opstellen voor de uitwerking van de DO-actieplannen van de federale overheidsdiensten (oktober 2015) en ervaringen uitwisselen met betrekking tot het opnemen van duurzameontwikkelingsdoelstellingen in de beheersovereenkomsten en operationele plannen;
  • Een databank ontwikkelen om het DO-actieplan en andere nader te bepalen aspecten te monitoren (2016);
  • Een beheersysteem of een actieplan gebaseerd op de ISO26000-richtlijnen invoeren ;
  • Proefprojecten en een handleiding voorstellen voor het tot stand brengen van een dialoog met de stakeholders ;
  • Het uitwisselen van ervaringen met betrekking tot de realisatie van de duurzaamheidsverslagen (GRI) aanmoedigen ;
  • Voorstellen aandragen over de evolutie van het kader waarbinnen de werkingskosten kunnen worden gekoppeld aan de DO-prestaties van de federale organisaties (na het voorstel van de ad hoc-WG) ;
  • Voorstellen aandragen over de integratie en de opvolging van de SDG’s in de beleidslijnen van de federale organisaties ;
  • De tools en de opvolging van de thema’s actualiseren (milieubeheer, voeding, evenementen, mobiliteit).

Nuttige informatie

Contactpersonen

Werkgroep on hold

Documenten
  • ZEMV - Presentatie van de tool voor de implementatie van de MV in overheidsorganisaties
  • ZEMV - Methodologische Brochure
  • GRI - Leidraad voor het opstellen van GRI G4-verslagen
  • Actieplan DO - Handboek
  • Actieplan DO - Template
  • Wagenpark - Overzicht 2016
  • Wagenpark - Overzicht 2018
  • Wagenpark - Overzicht 2020
  • Wagenpark - Infografiek 2020
  • Duurzame Evenementen - Handleiding voor de organisatie van een duurzaam evenement
  • Duurzame Voeding - Gids voor Duurzame Voeding
  • Duurzame Mobiliteit - Vademecum duurzame mobiliteit voor federale overheidsdiensten
  • EMAS - Benchmark 2011
  • EMAS - Benchmark 2013 
Links

De werkgroep ‘Duurzame Overheidsopdrachten’ verzekert de opvolging van het federale en het gewestelijke beleid inzake duurzame overheidsopdrachten.

Opdrachten

  • Binnen de federale overheidsdiensten de uitvoering van de maatregelen uit het Federaal Plan inzake Duurzame Overheidsopdrachten ondersteunen; De werkgroep onderzoekt hoe de ecologische, economische en sociale aspecten kunnen geïntegreerd worden in de overheidsopdrachten, rekening houdend met de haalbaarheid voor de ondernemingen, in het bijzonder voor de kmo’s;
  • De verschillende specialisten inzake overheidsopdrachten die in de federale en gewestelijke overheidsdiensten werken samenbrengen, hen inlichten over de reglementering ter zake, instrumenten creëren die tegemoetkomen aan de behoeften van de openbare aankopers (Gids voor Duurzame Aankopen), de hinderpalen en stimulansen identificeren en een beroep doen op expertise om praktische oplossingen aan te reiken;
  • Een dynamiek tot stand brengen tussen de leden van de werkgroep, de uitwisseling van goede praktijken tot stand brengen en knowhow overdragen;
  • Statistieken opmaken over de integratie van duurzame ontwikkelingscriteria in de overheidsopdrachten;
  • Opvolging uitvoering van de maatregelen van het Federaal Plan inzake Duurzame Overheidsopdrachten, jaarlijks verslag uitbrengen over de acties en resultaten, over de effecten en neveneffecten van die acties;
  • Coördinatie van de federale acties ter bevordering van duurzame overheidsaankopen met de initiatieven op gewestelijk, gemeenschappelijk en gemeentelijk vlak;
  • Projecten uitwerken die de recyclage en de opwerking van het afval van de besturen koppelen aan de sociale economie.

Krachtlijnen

  • Feedback van de adviesgroep Europese overheidsopdrachten van de EU;
  • Stand van zaken betreffende duurzame overheidsopdrachten in de gewesten en de overheden;
  • Project recycleren en tweedehands binnen de federale overheid;
  • Stand van zaken betreffende de nieuwe federale omzendbrief duurzame overheidsopdrachten;
  • Feedback van de G11 (groep van 11 Europese landen die het best presteren op het vlak van duurzame overheidsopdrachten);
  • Effect van de nieuwe Europese richtlijnen  inzake duurzame overheidsopdrachten en energie-efficiëntie op de overheidssector;
  • Coördinatie van het beleid van de gewesten en dat van de federale overheid inzake duurzame overheidsopdrachten;
  • Monitoring van de groene overheidsopdrachten in België.

Nuttige informatie

Contactpersoon

Voorzitterschap: Jo Versteven (FIDO) – jo.versteven@fido.fed.be

Documenten
  • Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling 2021
  • Jaarverslag 2024 - Interdepertementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (ICDO)
  • Activiteitenverslag 2024 van de Werkgroep "Duurzame overheidsopdrachten"
  • Evaluatie Omzendbrief 16 mei 2014 (2018)
  • Duurzaam aankopen - Big Data onderzoek 2017
  • Federaal Actieplan Duurzame Overheidsopdrachten (2009-2011)
  • Gids voor duurzame aankopen - Tevredenheidsenquête (juni 2016 - enkel in het Frans)
  • Mogelijkheden voor de sociale economie bij deelname aan de federale overheidsopdrachten - Presentatie door Jo Versteven (FIDO)
  • De omzendbrief van 16.05.2014 toepassen - Presentatie door Jo Versteven (FIDO)
  • De omzendbrief van 16.05.2014 begrijpen - Presentatie door Jo Versteven (FIDO)
Link

Gids voor Duurzame Aankopen

De Werkgroep ‘Federale Strategie Duurzame Ontwikkeling’ volgt de verschillende instrumenten op die deel uitmaken van de federale strategie voor duurzame ontwikkeling.

Deze instrumenten zijn: een strategische langetermijnvisie, een cyclus van plannen en rapporten, adviezen van het middenveld, een effectenanalyse van beslissingen op duurzame ontwikkeling. Deze instrumenten helpen de regering bij het nemen van beslissingen. Ze geven ook richting aan de federale administraties op weg naar duurzame ontwikkeling.

Opdrachten

  • De opvolging verzekeren van de federale langetermijnvisie inzake duurzame ontwikkeling, in het bijzonder de lijst met indicatoren;
  • Het proces van de uitwerking van de federale plannen voor duurzame ontwikkeling (FPDO) coördineren;
  • De opvolging van de regelgevingsimpactanalyse (RIA) verzekeren;
  • De opgebouwde kennis en ervaring benutten om elke cyclus te verbeteren, nieuwe acties en maatregelen bepalen.

Krachtlijnen

Ingevolgde de goedkeuring door de Verenigde Naties van de Duurzame Ontwikkelingsagenda 2030, in het bijzonder de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s), zal de WG zich buigen over de coördinatie van de uitvoeringsmechanismen op het federale niveau:

  • De federale langetermijnvisie inzake duurzame ontwikkeling (LTV): de bijdrage van de ICDO werd voorbereid tijdens tal van vergaderingen van de werkgroep;
  • De federale plannen voor duurzame ontwikkeling: het voorontwerp van plan wordt voorbereid in deze werkgroep. De WG zal ook de adviezen die voortkomen uit de openbare raadpleging grondig bestuderen en vervolgens een ontwerpplan voorstellen aan de regering;
  • De RIA: de regelgevingsimpactanalyse is sinds 1 januari 2014 van toepassing. Deze vervangt de duurzame ontwikkelingseffectbeoordeling (DOEB). De werkgroep heeft, in samenwerking met de FOD BOSA, bijgedragen tot het proces voor de opmaak van de operationele instrumenten.

Nuttige informatie

Documenten
  • Het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling 2021
  • Het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling 2021 - Volledige versie
  • Het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling 2021 in het kort (NL Brochure) -  Federal Plan for Sustainable Development in a nutshell (EN Brochure) -  Föderaler Plan für nachhaltige entwicklung kurz eklärt (DE Brochure)
  • Het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling 2021 uitgelegd aan het grote publiek
  • Activiteitenverslag 2024 van de Werkgroep "Federale Strategie DO"
  • Jaarverslag 2024 - Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (ICDO) 
Contactpersoon

Coördinator : Cédric Van de Walle (FIDO) – cedric.vandewalle@fido.fed.be

Links
  • De langetermijnvisie (LTV) inzake duurzame ontwikkeling
  • De Federale Plannen voor Duurzame Ontwikkeling (FPDO)
  • De regelgevingsimpactanalyse (RIA)
  • Betere regelgeving en impactanalyse | BOSA

De Werkgroep ‘Internationaal Beleid Duurzame ontwikkeling’ draagt bij tot het Belgische politieke besluitvormingsproces over internationale DO-kwesties.

Het bepalen, vertegenwoordigen en behartigen van het Belgische standpunt betreffende multilaterale kwesties in verband met duurzame ontwikkeling valt onder de verantwoordelijkheid van de FOD Buitenlandse Zaken. Dat gebeurt aan de hand van Europees overleg (DGE) of multilateraal overleg (COORMULTI). 

In  de aanloop naar Rio+20, werd een bijkomend dialoog en analyseplatform gecreëerd om een Belgisch standpunt en een Belgische besluitvorming voor te bereiden. Namelijk de ICDO Werkgroep Internationaal Beleid Duurzame Ontwikkeling. . Die wil bijdragen aan een efficiënte, open en transversale voorbereiding, evenals aan een administratieve verankering van internationale dossiers inzake duurzame ontwikkeling in de Belgische context. Deze werkgroep is in geen geval een politiek beslissingsorgaan of een instelling die het Belgische standpunt bepaalt. Na de conferentie (juni 2012) heeft deze werkgroep zich gefocust op de opvolging van de beslissingen die tijdens Rio+20 genomen werden, meer bepaald op de procedures die daar werden opgestart. Zo heeft hij kunnen bijdragen aan de voorbereidingsprocedure van de Duurzame-ontwikkelingsdoelen, meer bepaald door COORMULTI Duurzame ontwikkeling te wijzen op de prioriteiten van de bestuursorganen.

Opdrachten

  • Een efficiënte, open, participerende, coherente en multidisciplinaire bijdrage leveren aan de voorbereiding van het werk betreffende de internationale dossiers inzake duurzame ontwikkeling, meer bepaald met betrekking tot de opvolging van de beslissingen die genomen werden tijdens Rio+20 en tijdens de VN-top in het kader van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling voor het najaar van 2015;
  • Een beroep doen op de beschikbare vakkennis binnen de verschillende bestuursorganen (met inbegrip van de federale instellingen), het standpunt van de WG-leden verduidelijken en een dialoog aangaan om een nuttige bijdrage te leveren aan de Belgische politieke besluitvorming en standpunten;
  • Verslag uitbrengen aan de leden van de werkgroep over de uitkomst van multilaterale vergaderingen en onderhandelingen, zodat er een betere bestuursorganisatie wordt bereikt;
  • Het contact met andere belanghebbenden en maatschappelijke organisaties stimuleren zodat ze gemakkelijker kunnen deelnemen aan de voorbereidingsprocedure betreffende multilaterale onderhandelingen.

Krachtlijnen

Momenteel zijn de activiteiten van de werkgroep opgeschort, de nodige coördinatie omtrent de uitvoering van de 2030 Agenda van internationale organisaties vindt namelijk plaats binnen de standpuntbepalingsorganen DGE (Europees beleid) en COORMULTI (internationaal beleid) van de FOD Buitenlandse Zaken.


Nuttige informatie

Contactpersoon

Secretariaat : Cédric Van de Walle (FIDO) – cedric.vandewalle@fido.fed.be

Documenten

Deze werkgroep coördineert acties die de maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties – zowel privé als publiek - en maatschappelijk verantwoorde investeringen in België stimuleren, bevorderen en verder ontwikkelen.

Opdrachten

  • Het Belgische referentiekader inzake MV opstellen;
  • Het Actieplan Maatschappelijke Verantwoordelijkheid opstellen, alsook het Nationaal Actieplan “bedrijven en mensenrechten” en zorgen voor de opvolging van de uitvoering en de actualisatie ervan;
  • Overleg organiseren met de belanghebbenden voor het bepalen van de te ondernemen acties om de doelstelling van de WG te bereiken, en de inhoud bepalen van de actieplannen;
  • De politieke engagementen inzake maatschappelijke verantwoordelijkheid coördineren en uitvoeren;
  • Een informeel overlegplatform tussen de federale en gewestelijke beleidsactoren inzake maatschappelijke verantwoordelijkheid oprichten.

Krachtlijnen

  • Informeren over, opleiden in en sensibiliseren over maatschappelijke verantwoordelijkheid en de instrumenten die de implementatie mogelijk maken;
  • Meewerken aan het uitbouwen van het Europese beleidskader betreffende maatschappelijke verantwoordelijkheid;
  • De federale overheidsdiensten begeleiden bij het uitwerken van het innovatief proefproject (ISO 26000; GRI; overleg met stakeholders etc.);
  • Materiële en/of immateriële steun bieden aan externe initiatieven met doel het promoten van de maatschappelijke verantwoordelijkheid in België, zoals: Best Belgian Sustainabilty Reports, Belgische barometer van de MV etc.;
  • Organisaties met beperkte middelen steunen bij het opnemen en concreet invullen van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid;
  • Het overzicht van de voornaamste acties in de overheidssector en in de private sector actualiseren en de uitwisseling van goede praktijken bevorderen;
  • Een leernetwerk MV oprichten op Europees en internationaal niveau;
  • De thema’s MVO en MVI introduceren in het sociaal overleg en in de sociale dialoog;
  • MVI promoten bij de overheid;
  • De werkzaamheden voor een minimale MVI-norm ondersteunen.

Nuttige informatie

Contactpersoon

Voorzitterschap: Hamida Idrissi (FIDO) - hamida.idrissi@fido.fed.be

Documenten
  • Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling 2021
  • Activiteitenverslag 2024 van de Werkgroep "Maatschappelijke Verantwoordelijkheid"
  • Jaarverslag 2024 - Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling  (ICDO)
  • Brochure: "Het national actieplan ondernemingen en mensenrechten in een notendop" (2020)
  • Nationaal actieplan "Ondernemingen en Mensenrechten" (2017-2020)
  • Brochure : Toegang tot remediëring in België (2018)  
  • Actualisering federaal Actieplan MVO/MVI (2010)
  • Federaal Actieplan voor Maatschappelijke Verantwoordelijkheid voor Ondernemingen in België (2006)
  • Referentiekader Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in België (2006) 
Links

ICDO-verslagen

De rapporten van de ICDO maken het mogelijk om het federale beleid voor duurzame ontwikkeling op te volgen. Ze informeren de belanghebbenden over de acties die door de federale overheid worden uitgevoerd.

1. Jaarverslagen van de ICDO

De ICDO stelt ieder jaar, voor 31 maart, een activiteitenverslag van het afgelopen jaar op. Dit jaarverslag belicht de meerwaarde van de samenwerking tussen de federale departementen met het oog op een duurzame ontwikkeling, via de activiteiten van het secretariaat, het bureau, de plenaire vergaderingen en werkgroepen. Er wordt verslag uitgebracht over de uitvoering van het huidige Plan. Het bevat tevens een overzicht van de activiteiten van de cellen duurzame ontwikkeling van alle FOD’s en POD’s. Dit verslag wordt voorgelegd aan de federale regering, de wetgevende kamers en de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO).

  • Raadpleeg alle jaarverslagen van de ICDO sinds 1997  in de rubriek ‘Hulpbronnen.
  • Raadpleeg het ICDO-Jaarverslag 2024 en de activiteitenverslagen 2024 van de cellen duurzame ontwikkeling.

2. Rapporten van de ICDO-leden

De leden van de ICDO zijn verplicht om een verslag te schrijven aan het einde van de cyclus van het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling (FPDO). De cyclus van het FPDO wordt nu gekoppeld aan de duur van een legislatuur. Daarom moet dit verslag elke vijf jaar gepubliceerd worden. 

In dit verslag kan u de resultaten van de opvolging en de uitvoering van de maatregelen van het plan terugvinden.

  • Raadpleeg het ledenverslag van de ICDO (2021-2026) – Bijdragen van de federale overheidsdiensten aan de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen (januari 2025).
  • Raadpleeg alle jaarverslagen van de leden van ICDO sinds 1998 in de rubriek ‘Hulpbronnen’.